เคยสงสัยหรือไม่ว่าการปกครองระบอบประชาธิปไตยนั้นมีประโยชน์อย่างไรบ้าง เพราะแต่ละระบอบย่อมมีประโยชน์แตกต่างกันออกไป แต่ก็ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง ยกตัวอย่างเช่น เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม ระดับการศึกษาของพลเมือง รวมถึงปัญหาภายในประเทศ เช่น ความยากจน ความแตกต่างทางศาสนาหรือเชื้อชาติและคติทางการเมือง วันนี้เราจะพามาดูกันว่าแท้จริงแล้วระบอบประชาธิปไตย คืออะไรและมีข้อดีอย่างไรบ้าง หากพร้อมแล้วมาค้นหาคำตอบไปพร้อมกันเลย
การปกครองระบอบประชาธิปไตยหมายความว่าอย่างไร
ในยุคปัจจุบัน ‘การปกครองระบอบประชาธิปไตย’ ถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายไม่น้อย ซึ่งประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกต่างก็เคลมว่าประเทศของตัวเองมีระบบการปกครองแบบประชาธิปไตยแม้ว่าจะมีรูปแบบการเมืองการปกครอง สังคมและเศรษฐกิจที่ไม่เหมือนกัน
ยกตัวอย่างกลุ่มประเทศสังคมนิยมอย่างจีนและอดีตสหภาพโซเวียตซึ่งอ้างตนว่ามีรูปแบบการปกครองประชาธิปไตย แต่เป็นแบบรวมศูนย์ซึ่งหมายถึง พลเมืองจะทีสิทธิ์และเสรีภาพจำกัด ด้านการเมืองจะมีผู้กุมอำนาจอยู่ไม่กี่คนเท่านั้น อีกหนึ่งประเทศเพื่อนบ้านของเรา อินโดนีเซีย หลังจากได้รับอิสรภาพจากเนเธอร์แลนด์แล้วก็ใช้ระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยนำวิถี ซึ่งประธานาธิบดีซูการ์โนของเนเธอร์แลนด์เชื่อว่าจะช่วยฟื้นฟูประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ
จะเห็นได้ว่า ‘ประชาธิปไตย’ นั้นมีหลายแง่หลายมุมอย่างยิ่ง ดังนั้นเพื่อไม่ให้เกิดความสับสนเราจะพาคุณมาดูความหมายของเสรีประชาธิปไตยหรือที่เรียกว่าประชาธิปไตยแบบตะวันตกกัน
- ความหมายของประชาธิปไตย
สำหรับคำว่า ประชาธิปไตย แปลเป็นภาษาอังกฤษว่า Democracy ซึ่งรากศัพท์มาจากสองคำ ได้แก่ Demos ที่แปลว่าประชาชนและ Kratia ที่แปลว่าการปกครอง รวมกันแล้วจึงมีความหมายว่า การปกครองโดยประชาชน ส่วนคำไทยของเราก็เป็นคำประสมคำสันสกฤตสองคำ ปรชา (ประชาชน) + อธิปไตย (ความยิ่งใหญ่) ฉะนั้นประชาชนจึงมีอำนาจสูงสุดในการปกครอง
- อำนาจที่มีขอบเขตของประชาชน
แน่นอนว่าอำนาจสูงสุดนั้นมาจากประชาชน เมื่อเกิดมาทุกคนก็มีสิทธิ์และเสรีภาพในการคิดและกระทำการใด ทั้งนี้เมื่อมาอยู่รวมกันเป็นสังคมแล้วจะมีการกำหนดขอบเขตอำนาจ ดังนั้นประชาชนจึงมีการสละอำนาจบางประการแก่ผู้ปกครอง
- ให้ความสำคัญเรื่องสิทธิ เสรีภาพและความเสมอภาค
เชื่อกันว่าการปกครองที่ดีที่สุด คือ การปกครองที่มีการเคารพสิทธิ เสรีภาพและความเสมอภาค ให้พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยทุกคนได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมทางสังคม เศรษฐกิจและการเมืองเพื่อการพัฒนาประเทศและตนเอง ที่สำคัญคือมีเสรีภาพในการกระทำใด ๆ ภายใต้กฏหมาย
- เสียงของประชาชน
เมื่อประชาชนเป็นเจ้าของอำนาจอธิปไตย เสียงของพวกเขาจึงมีความสำคัญมากในทางการเมือง เพราะจะเป็นการสร้างสรรค์สังคมในแบบฉบับของตัวเองไม่ว่าจะเป็นการอ่านทิศทางของพรรคการเมืองเพื่อพัฒนาประเทศ การเข้าร่วมเลือกตั้งสภาผู้แทนราษฎร และการร้องเรียนหรือประท้วงเพื่อให้รัฐบาลทราบปัญหา
- เจตนารมณ์ของประชาชน
หนึ่งในคำอธิบายการปกครองแบบประชาธิปไตยที่ชัดเจนที่สุด คือ การปกครองของประชาชน โดย ประชาชนและเพื่อประชาชน โดยอับราฮัม ลินคอล์น ประธานาธิบดีแห่งสหรัฐอเมริกา โดยผู้นำที่ถูกเลือกโดยประชาชนเป็นตัวแทนความตั้งใจของผู้คน รัฐบาลเป็นพรรคการเมืองที่มาจากเสียงข้างมากจะสิ้นสุดอำนาจเมื่อวาระหมดลง
ข้อดีของการปกครองระบอบประชาธิปไตย
เมื่อเรียนรู้กันแล้วว่าการปกครองแบบประชาธิปไตยคืออะไรและมีลักษณะอย่างไรกันแล้วมาเจาะลึกกันต่อเลยว่ารูปแบบการปกครองนี้จะมีประโยชน์ในด้านใดบ้าง
1.ประชาชนปกครองตนเอง
ประชาชนสามารถเลือกตัวแทนในการออกกฎหมายด้วยอำนาจนิติบัญญัติ และสามารถเป็นรัฐบาลเพื่อบริหารและดูแลตอบโจทย์ความต้องการของประชาชนส่วนรวม เนื่องจากเป็นตัวแทนของประชาชนต้องทราบความต้องการของพลเมืองเป็นอย่างดี
2.ประเทศมีการพัฒนาอย่างมั่นคง
เนื่องจากมีส่วนร่วมในการปกครอง พลเมืองจึงมีการยอมรับกฎระเบียนและปฏิบัติตามกฎ มีการยอมรับในคณะทำงานที่เลือก ซึ่งส่งผลให้ประเทศชาติมีความสงบสุขและมีความมั่นคง
3.ประชาชนมีสิทธิ เสรีภาพและเสมอภาค
พลเมืองทุกคนมีสิทธิในความเป็นคนเท่าเทียมกันแม้ว่าจะมีฐานะทางเศรษฐกิจที่แตกต่างกัน ยกตัวอย่างเช่น สิทธิในทรัพย์สินและร่างกาย อีกทั้งยังมีเสรีภาพในการกระทำใดที่ไม่ละเมิดสิทธิเสรีภาพของบุคคลอื่น เช่น การวิพากษ์วิจารณ์ การนับถือศาสนา การพูด รวมทั้งมีความเสมอภาคโดยกฎหมาย เช่น การประกอบอาชีพ
4.ประชาชนมีหลักการและระเบียบวินัย
ประชาชนในประเทศที่มีการปกครองระบอบประชาธิปไตยจะสามารถยึดหลักการที่ถูกต้องได้ตามกฎหมาย อีกทั้งเกิดการเรียนรู้เรื่องคุณธรรมและจริยธรรมอีกด้วย การใช้ชีวิตร่วมกันในสังคมจึงเป็นไปอย่างดี
5.การปกครองมีความมั่นคง
หากประเทศใดที่มีการใช้ระบอบการปกครองประชาธิปไตยจะมีเสถียรภาพ และได้รับการยอมรับโดยประชาคมโลก
การปกครองระบอบประชาธิปไตยมีดีเกินคาด!
เป็นอย่างไรกันบ้างสำหรับเนื้อหาการปกครองระบอบประชาธิปไตยทั้งความหมาย ลักษณะและประโยชน์ที่เราหยิบมานำเสนอวันนี้ หลายคนคงเข้าใจอย่างถ่องแท้แล้วว่า ‘ประชาธิปไตย’ คืออะไร มีประโยชน์ทั้งด้านการพัฒนาประเทศ ความมั่นคง การได้รับการยอมรับจากสากลและการเน้นสิทธิ เสรีภาพและความเสมอภาคของประชาชน นอกจากนี้ยังช่วยให้คนในชาติมีความตระหนักด้านหลักการที่ถูกต้อง คุณธรรมและจริยธรรมอีกด้วย ถือเป็นหนึ่งในรูปแบบการปกครองที่ดีและได้รับความนิยมจากทั่วโลก ทั้งนี้การศึกษาและเข้าใจสิ่งเหล่านี้จะช่วยให้คุณเป็นพลเมืองที่รับรู้และตระหนักเรื่องสิทธิของตนเองและผู้อื่นได้เป็นอย่างมาก
