“หากคุณกำลังคิดว่าจะเริ่มลองฝึกฝนการสร้างสติ The Headspace Guide to Meditation and Mindfulness ของแอนดี้ พุดดิคอมบ์ เป็นการเริ่มต้นทำความรู้จักเรื่องนี้ที่ไร้ที่ติ”
ใช่ครับ ผมกำลังจะพาเพื่อน ๆ เข้าสู่โลกแห่งความสงบที่คนทั่วโลกเรียกว่า Mindfulness Meditation หรือ การเจริญสติ วิธีการฝึกควบคุมสติของเราให้อยู่กับปัจจุบัน รู้เท่าทันความคิดความรู้สึกของตนเอง และมันคือปรากฎการมหัศจรรย์ที่มีผลต่อร่างกาย สภาพจิตใจที่ได้รับการฟื้นฟู และประสิทธิภาพในการดำเนินชีวิตตลอดจนหน้าที่การงานที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น
ที่สำคัญ มันยังสามารถพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์ได้อีกด้วยว่า การฝึกสมาธิทำให้เอนไซม์เทโลเมียเรสเพิ่มขึ้นอันมีผลต่อการปกป้องเซลล์มิให้ชราภาพและมีฤทธิ์ยังยั้งปฏิกิริยาทางจิตใจต่อความเครียดได้ดี และพบว่าผู้ที่ฝึกสมาธิเป็นประจำจะสามารถควบคุมหรือบรรเทาอาการเจ็บปวดบางอย่างได้ด้วยตนเองและถือว่าเป็นพลังแห่งการบำบัดที่สำคัญมากที่มีอยู่ในตัวของคนเราทุกคน
วิธีฝึกสมาธิแบบง่ายๆ ทำได้วันนี้
มาถึงตรงนี้ ผมคิดว่า การเจริญสติหรือการฝึกสมาธิในหัวของเพื่อน ๆ คงเป็นภาพจำประมาณว่านั่งขัดสมาธินาน ๆ แบบนั่งกรรมฐานกันแน่ ๆ จริงไหมครับ แต่ทว่า เนื้อแท้ของการฝึกสมาธินั้น หากเราทำความเข้าใจจริง ๆ แล้ว มันเป็นเรื่องที่ง่ายและน่าสนใจมาก ๆ เลยทีเดียว อีกทั้งจุดเริ่มต้นของวิธีฝึกสมาธิก็ไม่ได้ซับซ้อนอะไรมากมายอีกด้วย
- เริ่มจากหาที่เงียบ ๆ อากาศถ่ายเทได้ดี
- หลับตาในท่านั่งที่สบาย ๆ นั่งหลังตรงบนเบาะหรือเก้าอี้ก็ได้
- ฝึกสมาธิด้วยการกำหนดจิต เพ่งความสนใจให้จดจ่ออยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ในที่นี่เริ่มต้นที่ ลมหายใจ เข้า-ออก รับรู้ความรู้สึกขณะลมหายใจผ่านจมูกหรือปาก ควบคุมจิตใจและความคิดให้อยู่ตรงนี้ตลอด และเมื่อจิตวอกแวกไป เช่น รู้สึกคันตรงนั้นตรงนี้ หรือ นึกถึงเรื่องอื่น ๆ ก็ให้รู้ตัวและพยายามรวบรวมจิตกลับมาที่ลมหายใจ วิธีการนี้เป็นการฝึกจิตให้เฝ้าระวังสิ่งรบกวนจิต การปล่อยวาง และการรวบรวมจิตใจให้กลับมาโฟกัสในจุดเดิม และเมื่อฝึกไปบ่อยจะทำให้เพื่อน ๆ ดึงจิตกลับมาสู่ตัวเองได้ง่าย ๆ ขึ้น นั่นเอง
- อีกวิธีการหนึ่งคือ การฝึกสมาธิด้วยการกำหนดสติ ซึ่งเป้าหมายของการฝึกสมาธิวิธีการนี้คือการกำหนดรู้ในสิ่งที่เกิดขึ้นกับจิตใจ ไม่ว่าจะเป็น ความคิด อารมณ์ ความรู้สึกทางร่างกาย ไม่เพ่งอยู่ที่ใดที่หนึ่งแต่เพียงเฝ้าสังเกต ตระหนักรู้เฉย ๆ และปล่อยวาง ซึ่งการฝึกสมาธิด้วยวิธีนี้บ่อย ๆ จนชำนาญจะทำให้เพื่อนควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น และยิ่งฝึกมากขึ้นเท่าใดยิ่งจะเห็นปรากฏการณ์อันน่าอัศจรรย์ต่อร่างกายและจิตใจในทางที่ดีมากขึ้นด้วยเช่นกัน
ดูแล้วเป็นวิธีที่ง่าย ๆ ไม่ซับซ้อนอะไรเลยใช่ไหมครับ แต่ทว่าช่วงเริ่มต้นฝึกสมาธิเพื่อน ๆ อาจจะรู้สึกว่ายากสักหน่อย ซึ่งมันไม่ใช่เรื่องแปลกเลยครับ เพราะว่ามันเป็นการบังคับจิตใจของเราให้อยู่กับปัจจุบันนั่นเอง และโดยธรรมชาติของจิตหรือสมองของเรานั้นเขาก็มักจะฟุ้งซ่านคิดโน้นนี้อยู่ตลอดเวลาอีกด้วย
ทำไมเราต้องฝึกสมาธิด้วย
ครับ เราไม่จำเป็นต้องมาฝึกสมาธิก็ได้ หากว่าทางเดินสู่เป้าหมายและความสำเร็จของคุณ ไม่พบเจอกับปัญหาหนักใจและอุปสรรคใด ๆ เลย แต่ทว่าในชีวิตความเป็นจริงการปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้างทำให้เราเจอปัญหาเหล่านี้อยู่เสมอ ไม่ว่าจะเป็น ความรู้สึกเครียดจนมีผลกระทบต่อร่างกายและจิตใจ ไร้ไอเดีย ไร้ความรู้สึกเบิกบาน อารมณ์หงุดหงิด ทำงานพลาด เผลอตวาดระเบิดอารมณ์กับคนรอบข้าง และเรื่องราวต่าง ๆ ที่ดูจะหนักหนาสาหัสเหล่านั้น คุณเชื่อไหมครับว่า การฝึกสมาธิเพื่อสร้างสติช่วยคุณได้อย่างน่าอัศจรรย์เลยทีเดียว
และเชื่อไหมครับว่า หลาย ๆ งานวิจัยสนับสนุนประโยชน์ของการเจริญสติ อย่างเช่น “David Levy” นักวิทยาศาสตร์ด้านคอมพิวเตอร์และศาสตราจารย์จากมหาวิทยาลัย Washington พบว่า การฝึกสติอยู่เสมอทำให้เราสามารถโฟกัสงานที่ทำได้ดีขึ้นและถูกรบกวนจากสิ่งรอบข้างน้อยลง ยังมีงานศึกษาของ “Johns Hopkins” ที่เผยว่าการเจริญสติวันละครึ่งชั่วโมงทำให้ช่วยลดเครียดและความวิตกกังวลตลอดจนสามารถรักษาอาการซึมเศร้าได้ดี
ดังนั้นการฝึกควบคุมพวกเขาให้จดจ่ออยู่กับปัจจุบันก็จะช่วยให้เราได้ผู้ช่วยฝีมือดีสำหรับการทำงานที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น ได้ที่ปรึกษาที่ดีในการดึงสติของเราอยู่ตลอดเวลา นั่นเอง
การฝึกสมาธิ เปรียบเสมือนการออกกำลังกายครับ เพียงเราเริ่มต้นเรียนรู้และลงมือทำทันที ไม่ใช่เพียงฟังหรืออ่านแล้วผ่าน ค่อย ๆ ฝึกฝนไปเรื่อย ๆ เริ่มต้นแรก ๆ เพียงวันละ 1-2 นาทีเป็นอย่างน้อย ที่สำคัญคือ ความสม่ำเสมอและต่อเนื่อง ที่จะทำให้เพื่อน ๆ พบว่าเพื่อน ๆ มีสติมากขึ้น ซึ่งมันก็เหมือนที่เพื่อน ๆ อยากได้หุ่นดี ๆ นั่นแหละครับต้องเริ่มออกกำลังกายและทำมันไปเรื่อย ๆ นั่นเอง
เมื่อเพื่อน ๆ เริ่มเพ่งจิตอยู่กับลมหายใจ และพบว่าจิตเริ่มวอกแวก คิดไปเรื่องโน้นเรื่องนี้ เพื่อน ๆ มาถูกทางแล้วครับ เพราะมันคือสิ่งที่บอกว่าเพื่อน ๆ ได้สังเกตเห็นแล้ว รู้แล้ว และต่อไปคือการพยายามดึงจิตกลับมาอยู่กับลมหายใจ การฝึกดึงจิตกลับมาบ่อย ๆ ไปเรื่อย ๆ วันละไม่กี่นาทีอย่างต่อเนื่องจะทำให้เพื่อน ๆ พบผลลัพธ์ที่มีความหมายสำคัญต่อชีวิตที่ดีของเพื่อน ๆ ได้อย่างแน่นอน และนี่คือวิธีการเจริญสติฝึกสมาธิของเหล่าพนักงานที่อยู่เบื้องหลังความสำเร็จของ Google
และแม้กระทั่งคนดังระดับโลกมากมายก็ยังหันมาฝึกสมาธิเพื่อช่วยในการทำงานและการดำเนินชีวิตของพวกเขา อาทิ Oprah Winfrey ที่ให้เวลาฝึกสมาธิวันละ 20 นาที 2 ครั้งต่อสัปดาห์, หรือ Arianna Huffington ผู้ก่อตั้งสำนักข่าว HuffPost ที่ให้ความสนใจในการฝึกสมาธิมาตั้งแต่ช่วงวัยรุ่นจนปฏิเสธไม่ได้ว่านี่คือองค์ประกอบหนึ่งในความสำเร็จของเธอ หรือแม้กระทั้ง Russell Simmons CEO ของ Rush Communications ที่กล่าวว่า การเจริญสติช่วยให้เขาโฟกัสงานที่ทำและมีความคิดสร้างสรรค์ที่ดีขึ้น และนี่คือตัวช่วยสำคัญสำหรับการทำงานได้ดีขึ้นสำหรับเขา
Mindfulness Meditation การเจริญสติและฝึกสมาธิที่ใคร ๆ ก็ทำได้ รวมถึงเพื่อน ๆ ทุกคนด้วยครับ
