รู้สึกไร้ตัวตนในที่ทำงาน แก้อย่างไรดี?

หลากหลายข้อความที่ผ่านตาในรูปแบบกระทู้ความคิดเห็น  อันสะท้อนถึงความรู้สึกท้อแท้ อึดอัด กระอักกระอวน จนทำให้การอยู่ร่วมกันของคนในสังคมเริ่มแย่ แถมยังส่งผลกระตุ้นความคิดให้อยากเดินถอยออกจากชุมชนนั้น ๆ  อีกด้วย และสถานการณ์เหล่านั้นเรามักพบเห็นได้บ่อยครั้งในสังคมการทำงานนั่นเอง

หากเราจะสังเกตเหตุผลของการลาออกจากงานที่ทำ หนึ่งในสาเหตุที่มักพบตามกระทู้แสดงความคิดเห็น คือ การรู้สึกไร้ตัวตนในที่ทำงาน ความรู้สึกเหมือนตัวเองเป็นเพียงอากาศธาตุที่ไม่มีตัวตน ยิ่งนานยิ่งอึดอัด ถามหาสาเหตุยิ่งแล้วใหญ่ จนส่งผลถึงประสิทธิภาพการทำงาน อารมณ์และอาจพลาดถึงโรคร้ายอย่าง โรคซึมเศร้า ที่คืบคลานเข้ามามีผลต่อชีวิตอีกด้วย

และการลาออก ก็กลายเป็นวิธีการแก้ไขปัญหาที่หลายๆ คนนำมาใช้ แต่นั่นจะใช่ทางออกที่ดีที่สุดหรือไม่ หากในที่ทำงานใหม่ของคุณต้องพบเจอกับสภาพเช่นเดียวกันนี้ไปเรื่อย ๆ  งั้น! เราลองใจเย็นและให้เวลาสักนิดคิดตามเรื่องราวที่เกิดขึ้นและหาวิธีการรับมือกับมันจะดีกว่าไหม ครับ

รู้สึกไร้ตัวตนในที่ทำงาน แก้อย่างไรดี

วันนี้ผมอยากพาคุณมาสำรวจความรู้สึกไร้ตัวตน ไร้ซึ่งความสำคัญ และ เหมือนเป็นส่วนเกินของทุก ๆ คนกันก่อน เพื่อจะได้มองหาวิธีรับมือกับความรู้สึกนั้น ๆ เพราะการได้มองถึงสาเหตุหลัก ๆ ก่อนการตัดสินใจลาออกจากงานที่รักว่ามันน่าจะมาจากอะไรกันแน่ น่าจะดีกว่าการพลีพลามตัดสินใจแล้วไปเจอกับปัญหาเดิม ๆ ในที่ใหม่ ๆ จนทำให้ความรู้สึกยิ่งแย่ลงไปอีก คุณเห็นด้วยไหมครับ

งั้นเรามาเริ่มกันที่ พฤติกรรมการอยู่ร่วมกันของมนุษย์กันก่อน ใช่ครับ มนุษย์เป็นสัตว์สังคมที่ต้องใช้ชีวิตอยู่ร่วมกันเป็นสังคม และการอยู่ร่วมกันของคนก็เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมชุมชนที่ห้อมล้อมด้วยผู้คนจากร้อยพ่อพันแม่ และมนุษย์เราก็มีความต้องการขั้นพื้นฐานคือ การได้รับการยอมรับจากสังคมนั่น ๆ ด้วย เมื่อรู้ในข้อนี้ จึงไม่แปลกที่วัฒนธรรมองค์กรในช่วงเริ่มแรกของการทำงานจะทำให้คุณรู้สึกอึดอัด และเหมือนทำอะไรก็ไม่เข้าตาคนอื่น ๆ จึงต้องใช้สติในการปรับตัวค่อนข้างสูงจนทำให้ตกอยู่ในภาวะความรู้สึกไร้ตัวตนในที่ทำงาน นั่นเอง

เมื่อปรับ Mindset ของเราให้เข้าใจพฤติกรรมและความต้องการขั้นพื้นฐานของมนุษย์เราแล้ว การได้พบเจอสถานการณ์เหล่าจึงเป็นเรื่องธรรมดาที่ยังไม่น่าตกใจ เพราะมันอาจเป็นแค่ช่วงเวลาสั้น ๆ เท่านั้น แต่หากว่าความรู้สึกนี้ยังคงวนเวียนจนทำให้ประสาทเริ่มสั่นคลอน อาจต้องลองหาวิธีการใหม่มาเป็นตัวช่วยในการรับมือกับความรู้สึกนี้ดูเพื่อให้มีความรู้สึกที่ดีขึ้น เช่น

โฟกัสกับงานของตนเองมากขึ้น

ลองทิ้งความรู้สึกไร้ตัวตนนั้นไปก่อน แล้วหันมาโฟกัสกับงานของตนเองให้มากขึ้น ทดลองหาวิธีการใหม่ ๆ แผนงานใหม่ ๆ มาปรับใช้ในการทำงาน ไม่ว่าจะเป็นสื่อหรือเครื่องมือที่ยังไม่เคยใช้ และแน่นอนว่าคุณควรโฟกัสที่งานในหน้าที่รับผิดชอบของตัวเองให้มากที่สุด ลองนำเวลางานทั้งหมดมาทุ่มเทกับงานเพื่อตัดความรู้สึกกังวลใจนั้นให้น้อยลงหรือไม่มีอยู่เลยเพื่อประสิทธิภาพของงานในหน้าที่

ลองเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ในที่ทำงานให้มากขึ้น  

ความรู้ที่สั่งสมมากับประสบการณ์งานใหม่ ๆ ในที่ทำงานอาจแตกต่างกันอยู่มาก แน่นอนว่าการเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ อยู่ตลอดเวลาจะสามารถกลบความรู้สึกไร้ตัวตนของคุณออกไปได้และช่วยทำให้คุณรู้สึกดีขึ้น ซึ่งการเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ อาจเกี่ยวข้องกับหน้าที่โดยตรงหรือเกี่ยวกับเรื่องอื่น ๆ ที่สามารถนำมาช่วยพัฒนางานให้มีประสิทธิภาพก็เป็นสิ่งที่น่าสนใจไม่น้อย

หัดลองทำอะไรใหม่ ๆ ที่ต้องใช้ความรับผิดชอบเพิ่มสูงขึ้น

บางทีความรู้สึกไร้ตัวตน อาจเริ่มมาจากความรู้สึกไร้ค่าในทีมก็ย่อมได้ นั่นอาจจะเป็นเพราะว่างานที่ทำอยู่อาจยังไม่มีความท้าทายมากพอที่จะดึงความสนใจของเพื่อนร่วมงานได้ ดังนั้น การขอมีส่วนร่วมหรือเสนอตัวรับผิดชอบงานอื่น ๆ เพิ่มมากขึ้น ใช้ความสามารถที่สูงขึ้น อาจเป็นตัวช่วยทำให้คุณรู้สึกพัฒนาความสามารถมากกว่าการคิดวนเวียนถึงความไร้ค่าของตนเองได้

หยุดโทษตัวเอง

ปัจจัยสำคัญที่ทำให้ความรู้สึกของคุณแย่ลงเรื่อย ๆ ก็คือ การโทษตัวเอง ดังนั้นหากหาสาเหตุของการถูกมองว่าไร้ตัวตนไม่ได้ว่ามันเกิดจากอะไรกันแน่ และถ้าเราสำรวจตัวเราเองแล้วเหตุนั้นไม่ได้เกิดจากตัวของเรา ก็หยุดโทษตัวเอง เพราะมันมีเหตุผลอะไรที่เราจะต้องมานั่งโทษตัวเองหากไม่ได้ทำผิดอะไร รักตัวเองให้มากขึ้นและคิดอยู่เสมอว่าเราจะสามารถก้าวผ่านสถานการณ์เหล่านั้นได้ อย่าลืมยิ้มให้กับตัวเองและพูดให้กำลังใจกับตัวเองในทุกเช้าก่อนไปทำงานเพื่อเพิ่มพลังบวกดี ๆ ให้ตัวเรา แล้วมันจะผ่านไปด้วยดีนั่นเอง

ลองเปิดอกคุยกันว่ารู้สึกอย่างไร

แต่ทว่า หากวิธีที่ทำมาทั้งหมดแล้วยังรู้สึกว่าเหตุการณ์ไม่ได้ดีขึ้น แนะนำเลยว่าเดินเข้าไปเปิดอบคุยกันเลยดีกว่า พูดคุยอย่างมีเหตุผลว่ารู้สึกอย่างไร ต้องปรับตัวอย่างไร เพื่อให้เข้าใจสาเหตุที่แท้จริงของเหตุการณ์แย่ ๆ นั้น แต่ข้อนี้ผมแนะนำเลยว่าคุณต้องสูดลมหายใจลึก ๆ แล้วเปิดใจให้กว้างเพื่อรับฟังซึ่งบางครั้งอาจเป็นสิ่งที่เราไม่คาดคิดเลยก็ได้ แต่บางครั้งก็อาจไม่มีอะไรเลยก็ย่อมได้ แต่ถือว่าเป็นวิธีเคลียร์ใจที่เข้าท่าที่สุดวิธีหนึ่งที่จะทำให้คุณมูฟออนออกจากความรู้สึกไร้ตัวตนได้แน่นอน

สิ่งสำคัญคือการไม่สูญเสียความเป็นตัวเองจากทัศนะคติของคนอื่น

และนี่คือสิ่งที่ผมอยากจะฝากไว้ในท้ายบทความนี้ นั่นก็คือ อย่าสูญเสียความเป็นตัวตนของตนเองจากทัศนะคติของคนอื่น ที่สำคัญคือ เรามักจะหาคำตอบในความสงสัยของตัวเอง โดยการรีบวิ่งเข้าไปถามความเห็นจากผู้อื่นเพื่อให้ได้คำตอบ แต่คุณเชื่อไหมครับว่า สิ่งนั้นอาจทำให้คุณถลำลึกกับการเอาตัวตนไปฝากไว้กับทัศนะคติของคนอื่นมากยิ่งขึ้นโดยไม่พิจารณาไตร่ตรองด้วยตนเองเสียก่อน ถึงแม้ว่าคุณจะบอกว่าไม่ได้สนใจความเห็นเหล่านั้นก็ตามจนทำให้สูญเสียความมั่นใจและเข้าสู่ภาวะความรู้สึกไร้ค่าไร้ตัวตนได้

ดังนั้น เมื่อเจอเหตุการณ์แย่ ๆ อย่าเพิ่งรีบหาคำตอบ ใช้เวลาและสติพิจารณาสักนิด เพื่อให้เห็นสาเหตุที่แท้จริงของปัญหา แต่ถ้าหากรู้สึกว่ายังรับมือกับความรู้สึกไร้ตัวตนอยู่ละก็ การหาที่ปรึกษาที่ไว้ใจไว้เพื่อพูดคุย ปรึกษา และขอกำลังใจบ้างก็น่าจะเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ช่วยให้คุณรู้สึกดีขึ้นและก้าวผ่านเรื่องราวเหล่านั้นไปได้ด้วยดี เพราะบางทีมันอาจจะไม่มีอะไรเลยก็ได้ นอกจากการยึดมั่นในความรู้สึกแย่ ๆ ของตัวเรา

บางคนคิดว่าการยึดมั่นทำให้เราเข้มแข็ง ทว่าบางครั้งคือการปล่อยวางต่างหาก -เฮอร์มานน์ เอสเส-